Τετάρτη 17 Απριλίου 2019

ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΕΤΟΥ Η Εκκλησιά μας και η ιστορία της

        

Το χωριό μας ο ΑΕΤΟΣ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας ήταν σχετικά μικρό. Οι κάτοικοι για τις λατρευτικές τους ανάγκες, συναθροίζονταν στο μικρό Ιερό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου που γιορτάζεται στις 15 Αυγούστου. Είναι η γνωστή ''παλιά εκκλησιά΄' όπως τη λέμε σήμερα, η οποία είχε ανοικοδομηθεί πάνω σε παλιό ειδωλολατρικό ναό. Εκεί  που είναι σήμερα ο Άγιος Δημήτριος, ήταν το νεκροταφείο του χωριού, και όλος ο εκκλησιαστικός χώρος είχε είσοδο από το ανατολικό μέρος. Η πόρτα της παλιάς Εκκλησιάς ήταν μικρότερη της σημερινής για να μη χωρούν τα ζώα που συνήθιζαν να βάζουν μέσα οι Τούρκοι.
          Σιγά-σιγά το χωριό μεγάλωσε και ο Ναός δεν χωρούσε όλους τους κατοίκους. Γι' αυτό οι προύχοντες της εποχής γύρω στα τελευταία χρόνια της  Τουρκοκρατίας αποφάσισαν να ανεγείρουν νέο μεγαλύτερο Ναό. Αλλά για να ανεγείρουν θρησκευτικό Ναό εκείνη την εποχή, χρειαζόταν εκτός από την δαπάνη , να έχουν την άδεια του τοπικού Τούρκου διοικητή (Αγά του Αετού) η οποία δεν δινόταν εύκολα. Προς τούτο μετά από συνεννόηση με τον τοπικό Τούρκο Αγά, μέσω κάποιου τουρκόφιλου κατοίκου, συναντήθηκαν σε κάποιο σπίτι του παλιού Αετού, ένα χειμωνιάτικο βράδυ του 1820, ο τοπικός οπλαρχηγός Δημήτριος Γκότσης (Αναγνώστης) με τον τοπικό Τούρκο Αγά και μετά από διαλογική συζήτηση και σκληρές διαπραγματεύσεις, εδόθη η σχετική άδεια αφού ικανοποιήθηκε ο Τούρκος με το ανάλογο μπαξίσι  και έγινε η εξής συμφωνία. Οι μεν Τούρκοι δεν θα αντιδρούσαν στην ανέγερση του Ναού, ο δε τοπικός οπλαρχηγός Αναγνώστης Γκότσης δεν θα ενοχλούσε τους Τούρκους του Αετού, δηλαδή ένα είδος τοπικής ειρήνης.
          Στο μεταξύ το 1821 άρχισε η Ελληνική επανάσταση, κι' όλα γύρω από την ανέγερση του ναού σταμάτησαν. Ιερέας εκείνη την εποχή ήταν ο παπα-Δημήτρης Κριτσέλης (Γερόπαπας) γενάρχης της οικογένειας των Παπαδημητρίου-Παπαδοπούλου.
          Η ανέγερση του Ναού ξανάρχισε  σιγά-σιγά το 1825 και προς τιμή του ήρωα πλέον Δημητρίου-Αναγνώστη Γκότση (έπεσε μαχόμενος μαζί με τον Παπαφλέσσα στο Μανιάκι , 20 Μαϊου 1825) πήρε το όνομα Άγιος Δημήτριος. Οι τεχνίτες-χτίστες ήταν Λαγκαδιανοί και τις πέτρες τις μετέφεραν σιγά-σιγά με τα ζώα από το τσουρούμπι, το δε ασβέστη από τα τοπικά χοριδοκάμινα.
          Σύμφωνα με τις οικονομικές δυνατότητες της εποχής χτίστηκε το πρώτο τμήμα του ναού - Βυζαντινού ρυθμού- με τρούλο, μέχρι εκεί που τελειώνουν οι στρογγυλές κολώνες. Υπολογίζεται ότι θα ήταν γύρω στα 1840. Εν τω μεταξύ πέθανε ο Γερόπαπας και συνέχισε ο αντικαταστάτης του παπα-Αναστάσης Πανούσης. Έως το 1853 τελείωσε και ο υπόλοιπος Ναός, όπως τον βλέπουμε εξωτερικά σήμερα. Το κωδωνοστάσιο (καμπαναριό) χτίστηκε το έτος 1868 από τον Λαγκαδιανό αρχιτεχνίτη Γαρδίκα.. Είναι το πιο τέλειο τεχνικό οικοδόμημα ως προς την στατικότητά του και οι τεχνίτες όταν αγόραζαν ένα καινούργιο αλφάδι, το έφερναν και το ακουμπούσαν στην κολόνα του καμπαναριού να δουν αν είναι καλό. Δηλαδή το καμπαναριό το είχαν σαν πρότυπο.
          Φυσικά οι μετέπειτα ιερείς και τα εκκλησιαστικά συμβούλια, ασχολήθηκαν με τους σοβάδες, την στέγη, τα κουφώματα, το τέμπλο και την εσωτερική πέτρινη πλακόστρωση. Το τέμπλο κατασκευάστηκε επί εποχής του παπα-Κωνσταντή Γκότση και για να γίνει, έκοψαν μία πολύ μεγάλη καρυδιά από τις Αγριλιές και τόφτιαξαν επί τόπου. Για το σκοπό αυτό έφεραν ειδικούς τεχνίτες-σκαλιστές ξύλου από τα Τουρκοκρατούμενα Γιάννενα. Όλες οι μεγάλες εικόνες του τέμπλου είναι δωρεές επωνύμων της εποχής, όπως η εικόνα του Αγίου Δημητρίου που είναι δωρεά του καταγόμενου από τον Αετό Στρατηγού του ιερού αγώνα Μήτρου Αναστασόπουλου που διέμενε στην Κυπαρισσία. Τον τρούλο αγιογράφησε ο καταγόμενος από τον Άρη Μεσσηνίας Δημήτριος Γιαννακόπουλος την εποχή που ήταν Ιερέας ο παπα-Κώστας Παπαδημητρίου.
          Σήμερα ο ναός έχει πλουτιστεί με πολλές κινητές και ακίνητες εικόνες, ωραία σκαλιστά ψαλτήρια και Δεσποτικό, έπιπλα σκεύη, πολυελαίους. Ακόμη τα τελευταία χρόνια με τις απαραίτητες εγκαταστάσεις φωτισμού, μικροφωνικής, θέρμανσης, ψύξης και αποτελεί ένα οικοδόμημα στόλισμα για το χωριό αλλά και την ευρύτερη περιοχή. Επίσης έχει πλακοστρωθεί ο προαύλιος χώρος και έχουν διαμορφωθεί δύο νέες είσοδοι, από το μέρος της αγοράς και από το μέρος της πόρτας της παλιάς Εκκλησιάς, ενώ η παλιά είσοδος έχει κλείσει. Σαν αντιγύρισμα στην προσφορά όλων όσων συνέβαλαν, ασχολήθηκαν και επιμελήθηκαν την κατασκευή της εκκλησιάς μας τους αξίζει αιώνια και μεγάλη ευγνωμοσύνη , αιώνια η μνήμη στους πεθαμένους και συγχαρητήρια σε αυτούς που ακόμη και σήμερα φροντίζουν για την συντήρηση και τον ευπρεπισμό της.
          Οι Ιερείς που εφημέρευσαν στον ιστορούμενο Ναό ήταν κατά σειρά οι ακόλουθοι.
           Παπα-ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΚΡΙΤΣΕΛΗΣ (ΓΕΡΟΠΑΠΑΣ)
           Παπα- ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ
           Παπα-ΓΙΩΡΓΗΣ ΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΟΣ(ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΑΚΗΣ)
           Παπα-ΓΙΩΡΗΣ ΧΑΤΖΗΣ
           Παπα-ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ ΓΚΟΤΣΗΣ
           Παπα-ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
           Παπα-ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
           Παπα-ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
           Παπα-ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΡΑΚΗΣ
           Την σημερινή περίοδο ιερουργεί στον Άγιο Δημήτριο εκ περιτροπής ο Παπα-ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΗΣ.

            Το παρόν πρωτοδημοσιεύτηκε στην ΦΩΝΗ του ΑΕΤΟΥ το 2004 φύλλο 72 με πληροφορίες και συμβολή του αείμνηστου Δάσκαλου ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Σ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ.             

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου