ΕΠΩΝΥΜΑ ΤΟΥ ΑΕΤΟΥ
Σήμερα όλοι οι άνθρωποι έχουμε ένα όνομα και ένα επώνυμο. Το επώνυμο αποτελεί βασικό στοιχείο της προσωπικότητάς μας, καθώς μας συνοδεύει και πολλές φορές ακόμα μας χαρακτηρίζει σε όλη την διάρκεια της ζωή μας.
Στον Ελλαδικό χώρο από τους ιστορικούς ακόμη χρόνους παρατηρείται ένα είδος επωνύμου σε σχέση με το όνομα του πατέρα και τον τόπο καταγωγής.
Λίγους αιώνες αργότερα οι Ρωμαίοι δίπλα στο βαφτιστικό τους χρησιμοποίησαν το επώνυμο.
Στα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αρχίζει να καθιερώνεται το επώνυμο δίπλα στο βαπτιστικό χριστιανικό όνομα, όπως συνηθίζεται και σήμερα (Νικηφόρος Φωκάς, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος κ. ά. ).
Στην πραγματικότητα από το 16ο αιώνα όλοι οι Έλληνες έχουν επώνυμο, ενώ στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν οι Τούρκοι έχουν αποχωρήσει, καθιερώνεται και θεσμικά στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος. Στην εποχή της Τουρκοκρατίας τα επώνυμα άλλαζαν πολύ εύκολα για να αποφεύγουν τους Τούρκους, κυρίως οι Κλέφτες και οι συγγενείς τους.
Και σήμερα κάποιος μπορεί να αλλάξει το επώνυμό του με την διαδικασία να έχει μεταφερθεί στα όργανα των Δήμων.
Μετά το κάψιμο του Αετού το 1943 κατά το οποίο χάθηκαν όλα τα αρχεία της Κοινότητας είναι αρκετά δύσκολο να βρει κάποιος τις οικογενειακές του ρίζες. Σκεφτήκαμε να κάνουμε μια προσπάθεια στο μπλοκ και με τη συνεργασία της εφημερίδας του Συλλόγου, Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΑΕΤΟΥ, να γίνει μια προσπάθεια καταγραφής των οικογενειών του Αετού, όσο πιο παλιά μπορούμε. Φυσικά θα χρειαστεί και η βοήθεια όλων για την καταγραφή και τις διορθώσεις ή συμπληρώσεις.
ΕΙΔΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
Μπορούμε να κατατάξουμε τα επώνυμα σε κατηγορίες σύμφωνα με την σημασία τους.
Α) Από το βαπτιστικό όνομα του πατέρα.
Β) Την εθνική καταγωγή του προσώπου.
Γ) Το επάγγελμα
Δ) Τα παρατσούκλια.
Ε) Διάφορα.
Έτσι έχουμε την παρακάτω διάταξη:
Α1. Επώνυμα που χρησιμοποιούν για ρίζα τους το βαφτιστικό όνομα του πατέρα.
Συνήθως αυτά είναι σύνθετα με το πρώτο μέρος το όνομα του πατέρα και δεύτερο την κατάληψη -πουλος. (Η Μεσαιωνική ελληνική λέξη πούλος ή πούλλος, λατινικά pullus σημαίνει Νεοσσός). Στα πουλιά μπαίνει σαν υποκοριστικό δηλώνοντας το μικρό πουλί π.χ. Κοτόπουλο, Αετόπουλο κ.α. Στα επώνυμα δηλώνει τον γιό κάποιου με το πρώτο συνθετικό να δηλώνει το όνομα του πατέρα. Ας δούμε τα επώνυμα που υπήρχαν και υπάρχουν στον Αετό:
Άγγελος ή Αγγελής - Αγγελόπουλος. Οι Αγγελόπουλοι είναι
απόγονοι του Αγγελή Αλευρά. Ο Αγγελής άφησε δύο αγόρια
τον Ασημάκη και τον Παναγιώτη που πήραν το επώνυμο
Αγγελόπουλος.
Αθανάσιος ή Θανάσης ή Θανασάς – Αθανασόπουλος ή
Θανασόπουλος. Πρώτη καταγραφή στο επώνυμο
Θανασόπουλος έχουμε δύο άτομα το 1828, τους Αντρούτσο
και Στάθη. Ενώ με το επώνυμο Αθανασόπουλος βρίσκουμε το
1865 τους γιους του Αθανάσιου Γεωργακόπουλου, Θεόδωρο
και Ιωάννη.
Αλεβίζος- Αλεβιζόπουλος. Σαν πρώτη εγγραφή βρίσκουμε το
1828 τον Αλεβίζο Μητρόπουλο. Ο γιος του Μήτρος πήρε το
επώνυμο Αλεβιζόπουλος, ενώ οι απόγονοι του Μήτρου
συνέχισαν με το επώνυμο Αλεβίζος.
Αλέξης – Αλεξόπουλος. Το 1828 συναντούμε τον Αλέξη
Παναγιωτόπουλο. Ο γιος του Γεώργιος και οι επόμενοι πήραν
το επώνυμο Αλεξόπουλος (Στυλιαράς)
Αναστάσιος ή Τάσης ή Τάσος – Αναστασόπουλος. Οι
Αναστασοπουλαίοι στον Αετό έχουν πάρει το επώνυμό τους
από τον Αναστάσιο Παναγιωτόπουλο.
Ανδρέας – Ανδρεόπουλος ή Ανδριόπουλος. Η πρώτη
καταγραφή είναι του 1828 του Κωνσταντόπουλου Ανδρέα ή
Γουρουνίτσα. Οι απόγονοι ονομάστηκαν Ανδρεόπουλοι.
Αντώνης – Αντωνόπουλος. Το επώνυμο Αντωνόπουλος πήρε
για κάποιο διάστημα ο Αριστείδης, γιος του Αντώνη Γκότζη.
Αργύρης – Αργυρόπουλος. Συναντούμε τους Νικόλαο και
Γιάννη Αργυρόπουλους το 1829. Το επώνυμο
εγκαταλείφθηκε με τους απογόνους του Γιάννη να
μετονομάζονται σε Γιαννόπουλοι.
Ασημάκης – Ασημακόπουλος. Οι απόγονοι του Ασημάκη
Αγγελόπουλου πήραν το επώνυμο Ασημακόπουλος.
Βασίλης – Βασιλόπουλος. Ο Γιαννόπουλος Βασίλειος άφησε
απόγονο τον Βασιλόπουλο Γιάννη, οι απόγονοι του οποίου
γύρισαν πάλι στο επώνυμο Γιαννόπουλος.
Γεώργιος ή Γιωργάκης - Γεωργόπουλος ή
Γεωργακόπουλος. Σαν Γεωργακόπουλο έχουμε τον Σταύρο
το 1828 και δύο αδέλφια από τη Βρύνα της Ηλείας απόγονοι
του Γεωργακία.
Ιωάννης ή Γιάννης ή Γιαννάκης ή Γιαννάκος –
Γιαννόπουλος ή Γιαννακόπουλος. Πρώτη καταγραφή στο
επώνυμο Γιαννόπουλος έχουμε τον Μήτρο και τον Καλόγερο
το 1828. Ενώ βρίσκουμε τον Γιαννακόπουλο Ιωάννη 28 ετών
το 1844.
Γρηγόρης – Γρηγορόπουλος. Οι Γρηγορόπουλοι είναι
απόγονοι του Γρηγόρη Σταυρόπουλου.
Δημήτριος ή Δημητράς ή Δημητρός ή Δημητράκης –
Δημητρακόπουλος. Με το επώνυμο Δημητρακόπουλος
υπήρχαν στον Αετό καταγεγραμμένοι ο Γιώργος και ο
Λυμπέρης το 1828. Οι απόγονοι του Λυμπέρη ονομάστηκαν
Λυμπερόπουλοι.
Δήμος – Δημόπουλος. Δημόπουλοι ονομάστηκαν οι απόγονοι
του Δήμου Ντρούτσα ή Δρούτσα.
Ευστάθιος ή Στάθης – Ευσταθόπουλος ή Σταθόπουλος. Οι
Σταθόπουλοι στον Αετό είναι απόγονοι του Στάθη
Γυτόπουλου ή γύφτου, ενώ οι Σταθόπουλοι που μετοίκησαν
στον Κόκλα είναι απόγονοι του Στάθη Μυλωνά.
Ηλίας ή Λιάς – Ηλιόπουλος.Γενάρχης των Ηλιοπουλαίων είναι
ο Ηλίας Σωτηρόπουλος.
Θεόδωρος ή Θοδωράκης – Θεοδωρακόπουλος ή
Θεωδορόπουλος. Απόγονοι του Θεόδωρου Σταυρόπουλου.
Θεοχάρης – Θεοχαρόπουλος (απόγονοι του Θεοχάρη
Μητρόπουλου) ή Θεοχαράκης (απόγονοι του Ιωάννη
Θεοχαράκη).
Καλόγερος – Καλογερόπουλος. Οι Καλογερόπουλοι πήραν το
επώνυμό τους από τον Καλόγερο Γιαννόπουλο. Ο Καλόγερος
καταγράφεται σε έγγραφο του 1828 με πατέρα τον Γιάννη
Αργυρόπουλο.
Κωνσταντίνος ή Κωνσταντής ή Κότζιας ή Κώτσος –
Κωνσταντόπουλος ή Κοτζιόπουλος ή Κωτσιόπουλος. Πρώτη
καταγραφή σαν Κωνσταντόπουλου έχουμε το 1828 τον
αγωνιστή Ανδρέα. Οι Κωτσιόπουλοι απόγονοι του Κότζια
Κουτρουμπή, αρχικά ονομάστηκαν Κοτζόπουλοι.
Κυριάκος – Κυριακόπουλος. Για κάποιο χρονικό διάστημα οι
γιοι του Κυριάκου Αβδάλα, Αθανάσιος και Γεώργιος,
χρησιμοποίησαν το επώνυμο Κυριακόπουλος και οι δικοί
τους απόγονοι επανήλθαν στο Αβδάλας.
Λάμπρος -Λαμπρόπουλος. Γενάρχης των Λαμπροπουλαίων
ήταν ο Λάμπρος Σταυρόπουλος.
Λυμπέρης – Λυμπερόπουλος. Αυτό το επώνυμο πήραν οι γιοι
του χιλίαρχου του αγώνα του 1821 Λυμπέρη
Δημητρακόπουλου Δημήτριος, Ιωάννης και Παναγιώτης για
να τιμήσουν τον πατέρα τους.
Μήτρος – Μητρόπουλος. Απόγονοι του Μήτρου Κολοτζούρη.
Νικόλαος ή Νικολός – Νικολόπουλος. Απόγονοι του
Νικόλαου Μασέλα.
Ντρούτζης ή Ντρες – Ντρουτζόπουλος ή Δρούτσας.
Γενάρχης των Δτουτσαίων ήταν ο Ντρες ή Ντρούτζας
Αλεβιζόπουλος.
Πανάγος ή Παναγιώτης ή Παναγιωτάκης –
Παναγόπουλος (απόγονοι του Γιώργου Παναγόπουλου) ή
Παναγιωτόπουλος ή Παναγιωτακόπουλος.
Πέτρος – Πετρόπουλος.
Σπύρος – Σπυρόπουλος.
Σταύρος – Σταυρόπουλος.Απόγονοι του Σταύρου
Γεωργόπουλου.
Στρατίκης – Στρατικόπουλος. Απόγονοι του Στρατίκη
Πετρόπουλου.
Φώτιος ή Φώτης – Φωτόπουλος. Απόγονοι του Φώτη
Αθανασόπουλου.
Χρίστος ή Χρήστος – Χριστόπουλος.Απόγονοι του Χρήστου
Κουτρουμπή.
Χρόνης – Χρονόπουλος.Πρώτη καταγραφή έχουμε το
Δημήτριο Χρονόπουλο το 1828.
Α2. Επώνυμα που χρησιμοποιούν το βαπτιστικό όνομα
του πατέρα στην ονομαστική ή γενική πτώση.
Γεωργίου – Ο γιος του Γεώργιου Σταυρόπουλου,
Αριστείδης χρησιμοποίησε το επώνυμο Γεωργίου το
1865, αργότερα επανήλθε στο επώνυμο Σταυρόπουλος.
Γεωργιλάς ή Γιωργιλάς – Γιωργιλάς. Από τον Γύφτο Γιώργιλα.
Γιαννακούλας – Από Γιαννακός.
Δημαράς - Μάλλον από πατέρα Δήμο. Στον Αετό υπήρχαν
δύο αδέλφια ο Αντώνης (1759) και ο Ανδρέας (1764). Ο
Αντώνης είναι ο γενάρχης των Καραϊσκαίων, ενώ ο Ανδρέας ή
Ντρέκος είχε 4 κόρες.
Νικολάου – Ο γιος του Νικόλαου Μασέλα, Σταμάτης
πήρε για ένα διάστημα το επώνυμο Νικολάου και
αργότερα το έκανε Νικολόπουλος.
Πανάγου – Ο Πανάγος Αλεβιζόπουλος άφησε απογόνους με
το επώνυμο Πανάγου.
Β. Στον Αετό δεν έχουμε επώνυμα που να δείχνουν την Εθνική καταγωγή του προσώπου.
Γ. Επώνυμα που παραπέμπουν σε επαγγέλματα και τους απογόνους.
Γύφτος: Ήταν ο παλιός σιδεράς που λειτουργούσε το
γύφτικο, τροχούσε τα υνιά, τις τσάπες, τα ξινάρια και
πετάλωνε τα γαϊδούρια και τα άλογα.
Ιερέας, Παπάς: Παπαδόπουλος, Παπαδημητρίου (Από τον
Ιερέα Δημήτριο), Παπαγεωργίου (Από τον Ιερέα Γεώργιο,
από τη γενιά των Ανδρεόπουλων), Παπαγιάννης ή
Παπαγιαννόπουλος (Από τον Ιερέα Ιωάννη).
Μπαλωματής (παπουτσής): Μπαλογιάννης.
Μυλωνάς: Ίδιο όνομα Μυλωνάς, Αλευράς ή Αλευρόπουλος.
Κηπουρός: Μπαξεβάνης ή Μπαξεβανάκης.
Δ. Επώνυμα από παρατσούκλια.
Αρούκατος: Μετονομάστηκε ο Παναγιώτης Σταυρόπουλος.
Αρούκατος στην ντοπιολαλιά του Αετού είναι ο
μακρυχέρης, ο ψηλός και άχαρος, ο απρόσεκτος. Ίσως το
επώνυμο να το πήρε από το παρατσούκλι που του είχαν
βγάλει.
Γιουρούκης: Επώνυμο το οποίο προέρχεται από την
Τουρκική λέξη yuruk = γρήγορος, νομάδας. Συναντάμε
αυτό το επώνυμο στον Ιωάννη Γιουρούκη του Δημητρίου
στο μητρώο αρρένων του Αετού, με έτος γέννησης το 1885.
Γουρουνίτζας: Η τοπική παράδοση αναφέρει ότι το
παρατσούκλι του δόθηκε επί Τουρκοκρατίας, όταν ο Αγάς
του Αετού του έδωσε σπόρο να σπείρει σιτάρι στα κολλιγικά
χωράφια, ο Γουρουνίτζας τον άλεσε και τον έφαγε. Όταν
δεν φύτρωσε το σιτάρι είπε στον Αγά ότι τον σπόρο τον
έφαγαν τα γουρούνια και του έμεινε το παρατσούκλι. Ο
Ανδρέας Γουρουνίτζας ήταν αγωνιστής της Επανάστασης
του 1821 και τιμήθηκε με χάλκινο αριστείο, όπως φαίνεται
από κατάλογο των ΓΑΚ του 1844. Ο Ανδρέας είναι ο
γενάρχης των Ανδρεοπουλαίων και Παπαγεωργακαίων του
Αετού.
Κοκώνης: Μετονομάστηκε ο Καζάντζας Κωνσταντίνος.
Συνέχισαν με το ίδιο όνομα οι απόγονοί του έως το 1875
περίπου και επανήλθαν στο Καζάντζας. Το Κοκώνης
παρέμεινε σαν παρατσούκλι.
Κολοτζούρης: Ήταν το επώνυμο του Μήτρου Κολοντζούρη
Μητρόπουλου Θεοχάρη. Ο Κολοτζούρης ήταν αγωνιστής
της Επανάστασης του 1821 και τιμήθηκε με αριστείο. Από
αυτόν προέρχεται η οικογένεια Στρατικούλα.
Ρέμπελος: Η λέξη έχει τη σημασία του περιπλανώμενου,
του τεμπέλη. Ένας από τους γιους του Ντρε ή Ντρούτζα
Αλεβιζόπουλου, ο Νικόλαος πήρε το επώνυμο Ρέμπελος.
Οι υπόλοιποι πήραν το επώνυμο Δρούτσας.
Καζάντζας: Αυτό το επώνυμο δόθηκε σε δύο αδέλφια
Στάθη και Μήτρο, που είχαν έλθει στον Αετό από τους
Μούρτζινους για καζάντι όπως λέει η παράδοση.
Κουτρουμπής: Ο Γρηγόρης ήταν ένα από τα πολλά παιδιά
του Αθανάσιου Γεωργόπουλου ή Θανασογιώργη ή
Σκυλοθανάση. Ο Γρηγόρης έλεγε συχνά τη φράση «Ότι πει
η κούτρα σου» με αποτέλεσμα να του κολλήσουν το
παρατσούκλι Κουτρουμπής, που έγινε και επώνυμο. Από
τους Κουτρουμπαίους προήλθαν αλλάζοντας το επώνυμο
οι οικογένειες Χαϊμανά, Λώλα, Λόντου, Τσακίρη,
Χριστόπουλου, Καραΐσκου, Νικολακόπουλου.
Μασέλας: Η λέξη παραπέμπει στα δόντια και τη μασέλα.
Το επώνυμο Μασέλας το συναντάμε σε έγγραφα του 1828.
Χαντζής: Πρωτοεμφανίζεται το επώνυμο το 1829 από τον
Ευστάθιο. Η τοπική παράδοση λέει ότι αν κάποιος είχε
πάει στους Αγίους τόπους τον έλεγαν χαντζή. Μάλλον ο
Ευστάθιος ή κάποιος πρόγονός του είχε κάνει τέτοια
επίσκεψη και το παρατσούκλι χρησιμοποιήθηκε έκτοτε
σαν επώνυμο.
Χονδρός: Το επώνυμο παρουσιάζεται σε εκλογικούς
καταλόγους του 1844 για τον Παναγιώτη Χονδρό. Μάλλον
πρέπει να ήταν αρκετά γεμάτος.
Ε) Διάφορα επώνυμα.
Υπήρχαν και υπάρχουν διάφορα επώνυμα στον Αετό που
τα καταγράφουμε, με όσες πληροφορίες υπάρχουν και με
χαρά αν μπορεί κάποιος να δώσει περισσότερες, να τις
καταγράψουμε.
Αυτάλας: Συναντάμε το επώνυμο σε καταλόγους το 1844. Η τοπική παράδοση λέει ότι ήταν παλιά οικογένεια, από
τους πρώτους οικιστές του Αετού. Το επώνυμο το
μετέτρεψαν στο Αβδάλας.
Βαβάγγουλας: Αναγράφεται το όνομα Γιαννάκης
Βαβάγγουλας το 1828 σε έγγραφο των ΓΑΚ και έκτοτε
εξαφανίζεται.
Γκόνος: Η πρώτη καταγραφή είναι στους εκλογικούς
καταλόγους του 1853 με τον Γκόνο Αθανάσιο 66 ετών.
Γκότζης ή Γκότσης: Το επώνυμο της μεγάλης οικογένειας
των Γκότσηδων με Αρβανίτικη καταγωγή. Κατοίκησαν για
πρώτη φορά στο Λόπεσι και αργότερα, μετά την
καταστροφή του, στον Αετό.
Δημαράς: Η πρώτη καταγραφή το 1828. Το επώνυμο
εγκαταλείφθηκε και έγινε Καραΐσκος.
Καμπούκος: Η πρώτη καταγραφή το 1828 με τον καμπούκο
Αθανάσιο.
Καραϊσκος: Είναι σύνθετο όνομα Καρα (μαύρος) ισκος
(ίσκα=φυτίλι ή υποκοριστικό όπως λοφίσκος.
Κοράκης: Με καταγωγή από το Βαρυμπόπι.
Κουμπαρούλης: Πρώτη καταγραφή το 1876 του Θεόδωρου
Κουμπαρούλη με πατέρα τον Ευστάθιο.
Μακαντάσης: Με καταγωγή από το Βαρυμπόπι.
Μήτρενας: Εδώ το επώνυμο είναι από το όνομα της
μητέρας, που και αυτό όμως προέρχεται από το όνομα του
άντρα της Μήτρου. Το επώνυμο αυτό το χρησιμοποίησε ο
Αναστάσης Μήτρενας το 1828 και δεν συνεχίστηκε.
Μπεμπόνης: Με καταγωγή από το χωριό Τριπύλα.
Μπενέας: Πρώτη καταγραφή στους εκλογικούς καταλόγους
του 1844, του αγωνιστή της Επανάστασης Παναγιώτη
Μπενέα ετών 66.
Ντεμίρης: Πρώτη καταγραφή το 1844 του Κωνσταντίνου
Ντεμίρη (Τιμήθηκε με αριστείο) με πατέρα τον Ευστάθιο
Κουτζένη. Η λέξη προέρχεται από την τούρκικη demir που
σημαίνει σίδερο ή σιδεράς.
Πανούσης ή Πανουσόπουλος: Αρχικό επώνυμο του
γενάρχη ήταν Παναγιώτης ή Πανούτσος Παναγιωτόπουλος,
τα παιδιά του Σπύρος και Αναστάσης πήραν το επώνυμο
Πανουσόπουλος. Οι απόγονοι του Σπύρου το μετέτρεψαν
σε Πανούσης, ενώ του Αναστάση που έγινε Ιερέας το
μετέτρεψαν σε Παπαναστασίου.
Πουλίτζης ή Πουλίτσης: Φέρει πρώτος το επώνυμο ο
αγωνιστής Ιωάννης Πουλίτζης, με πρώτη καταγραφή το
1828.
Ράγκος: Στους εκλογικούς καταλόγους του 1865
αναγράφεται ο Ράγκος Κωνσταντίνος του Ιωάννη. Το
επώνυμο δεν υπάρχει στον Αετό μετά το 1871. Υπάρχει
όμως περιοχή που ονομάζεται Ράγκου κάτω από το αλώνι
του Μπακολιά, που κατά πάσα πιθανότητα υπήρχε και
αλευρόμυλος με συνιδιοκτήτη τον Τσακίρη.
Τζιακίρης ή Τσακίρης: Πρώτη καταγραφή του Τζιακήρη
Παναγιώτη το 1844 με πατέρα τον Κωνσταντίνο Κουτρουμπή.
Τζιαμουράνης ή Τζαμαράς: Πρώτη καταγραφή το 1844 του
Κωνσταντή τζαμουράνη.
Τίποτες: Βρίσκουμε τον Παναγιώτη Κανέλλο ή
Κανελλόπουλο στους εκλογικούς καταλόγους του 1853 με
πατέρα τον Κανέλλο Τίποτες.
Φρεντζάς: Πρώτη καταγραφή του Γιάννη Φρεντζά το 1828.
Χαϊμανάς: Πρώτη καταγραφή του Αθανάσιου Χαϊμανά το
1844. Ο Αθανάσιος έχει εγκαταλείψει το επώνυμο του
πατέρα του Αντώνιου Κουτρουμπή.
